İSO ikinci 500 listesi: iç talep durdu, ihracat desteği yetersiz kaldı
İSO’nun “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2024” araştırması, reel satışların üst üste üçüncü yıl gerilediğini, sıkı para politikaları ve zayıf dış pazar koşullarının KOBİ ölçekli sanayiciyi zorladığını ortaya koydu.
Reel satışlar üçüncü yıl da düşüşte
İSO İkinci 500 şirketleri 2024’te üretimden satışlarını nominal olarak %41 artışla 1,39 trilyon TL’ye taşısa da, %41,1’lik Yİ-ÜFE dikkate alındığında reel değişim binde 1 gerileme oldu. Böylece 2022’de -%10,4, 2023’te -%5,2 olan reel düşüş eğilimi üçüncü yıla uzadı.
Talep daralması ve kur baskısı satışları vurdu
Nisan 2024’te hızlanan sıkı para politikalarıyla iç talep zayıfladı. Dış pazarda ise maliyet artışlarının fiyatlara tam yansıtılamaması, TL’nin reel değerlenmesi ve güçlü dolar paritesi sanayi ihracatının rekabet gücünü sınırladı. İSO İkinci 500’ün ihracatı %6,2 artarak 15,9 milyar dolara çıksa da satış kaybını telafi edemedi.
Listenin zirvesinde asfalt, redüktör ve tekstil
Üretimden satış kriterine göre:
- İstanbul Asfalt Fabrikaları – 4,19 milyar TL
- Yılmaz Redüktör – 4,19 milyar TL
- Boyteks Tekstil – 4,17 milyar TL
Sıralamaya girmek için alt eşik 1,82 milyar TL oldu; 2023’te bu rakam 1,29 milyar TL idi.
66 yeni şirket, 41 gerileme
Listede 66 yeni kuruluş yer alırken, 41 şirket İSO 500’den İSO İkinci 500’e düştü. 393 şirket ise iki yıl üst üste listede kalmayı başardı.
Karlılık göstergeleri zayıfladı
- Faaliyet kârı %18,9 azalarak 118 milyar TL’ye geriledi; faaliyet kârlılığı %12,6’dan %7,3’e düştü.
- Vergi öncesi kâr %63,8 düşüşle 34 milyar TL’ye indi; satış kârlılığı %8,2’den %2,1’e geriledi.
- Enflasyon muhasebesi kaynaklı 20,6 milyar TL’lik net zarar, satış kârlılığını 1,3 puan aşağı çekti; bu etki olmasa oran %3,4 olacaktı.
- FAVÖK kârlılığı %15,3’ten %12,7’ye gerileyerek son 10 yıl ortalaması olan %13,8’in altına sarktı.
Sektörel fark: tekstil ve giyim ihracatı öne çıktı
İSO İkinci 500’de tekstil ve hazır giyim firmalarının ağırlığı ihracat artış hızını İSO 500’ün üzerine taşıdı. Buna karşın iç pazardaki durgunluk ve finansman maliyetleri, toplam kârlılığın tarihsel ortalamaların gerisine düşmesine yol açtı.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir:
Demir Çelik Store. Editöryal görüş, yazarın
görüşüne aykırı olabilir.