Risk Değerlendirmesi Süreci, Sorunlar ve Sorumluluklar
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının amaçlarından biri iş kazaları ve meslek hastalıklarından çalışanları korumak, daha sağlıklı bir ortamda çalışmalarını sağlamaktır.
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının amaçlarından biri iş kazaları ve meslek hastalıklarından çalışanları korumak, daha sağlıklı bir ortamda çalışmalarını sağlamaktır.
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının amaçlarından biri iş kazaları ve meslek hastalıklarından çalışanları korumak, daha sağlıklı bir ortamda çalışmalarını sağlamaktır.
Tehlike; İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini ifade eder .
Risk; amaç ve hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek olaylardır. İdareler açısından öncelik olumsuzluklardan etkilenmemeye çalışmak olsa da her riskin içinde fırsatları da barındırdığını unutmamak gerekir.
Risk Değerlendirmesi; Risk değerlendirme, idarenin hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyecek risklerin tanımlanması, analiz edilmesi ve gerekli önlemlerin belirlenmesi sürecidir.
6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre işletmelerin yapması gereken en önemli yükümlülüklerden birisi “Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğü”dür. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği, 29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik ile tüm işyerlerinde risk değerlendirmesiyle ilgili ayrıntılar belirlenmiştir.
İşletmeler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amaç ve hedeflerinin gerçekleşmesini engelleyebilecek iç ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak önlemleri belirlemelidir.
Risk değerlendirmesini yapmamak işçilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarına uğrama riskini artıracaktır ve bu durum ölümlü kaza oluşumuna kadar gidebilecektir. Risk değerlendirmesinin yapılmaması hukuki açıdan da; işyerinde işin durdurulması ve işyerinin kapatılması ile sonuçlanabilecektir. Ayrıca İşyerinde ölümlü iş kazasının yaşanması; iş güvenliği uzmanlarını, işvereni ve diğer sorumluları hapis cezalarına varan yaptırımlara götürebilecektir. Kısaca söylemek gerekirse: “Risk Değerlendirmesi yapmama; Taksirle Ölüme Neden Olma suçuyla karşı karşıya gelme ihtimalini barındırır”
Risk değerlendirmesi sırasında, işyerindeki tüm tehlikeler-riskler dikkate alınmalı ve bunlar yazılı belgeler haline getirilmelidir. Değerlendirmede; işveren, işçi, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, çalışan temsilcisi ve diğer görevliler uyum halinde çalışmalı ve birbirlerini sürekli bilgilendirmelidirler.
İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işyerlerinde gerçekçi ve doğru bir risk değerlendirmesi yapılması, bunun sonuçlarının doğru değerlendirilmesi ve sürekli izlenmesi gerekir. Risk değerlendirmesinin işlerliği ise hem işverenin hem de bunu gerek şahıs olarak gerekse Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) olarak kurumlaşmış şekilde yürütecek olan iş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin özenine ve dikkatine bağlıdır. Risk Değerlendirme Raporu Hazırlanırken aşağıdaki sorulara cevap bulmak gerekir:
• Tehlikeler belirlenmiş midir ?
• Riskler belirlenmiş ve personele duyurulmuş mudur?
• Risklerin olası etkileri değerlendirilmiş midir?
• Tespit edilen risklere fayda-maliyet analizi çerçevesinde gerekli cevaplar oluşturulmuş mudur?
• Risk cevaplarına ilişkin bir eylem planı hazırlanmış mıdır?
• Risk yönetimi sistemi ve tespit edilen riskler belli aralıklarla gözden geçirilmekte midir ?
Risklere verilecek yanıt, risklerin ne olacağının belirlenmesi ve beklenen tehditlerin azaltılması veya ortaya çıkacak fırsatların değerlendirilmesidir. Amaç, ortaya çıkacak etkiyi azaltmak ve öngörülen hedefe en etkin bir şekilde ulaşmaktır. Risk Değerlendirmesi yapılmadan evvel bir “Risk Değerlendirme Raporu Hazırlama Ekibi” kurulur. İşletmelerde risk analizi hazırlanırken birçok sorunlarla karşılaşılır.
Bu sorunlara bakacak olursak;
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü’nün olmaması
2. İşveren veya işveren vekilinin risk değerlendirme raporu hazırlama sürecine katılma isteğinin olmaması, gerekli verilerin ve imkanların verilmesi hususunda zorluklar çıkarması
3. Çalışan Temsilcisi’nin işletmeyle ilgili bilgileri gizlemesi veya yanlış bilgilendirme yapması
4. İşveren, işveren vekili, çalışan temsilcisi, çalışanlar; önceden olmuş iş kazalarını veya ramak kala kazaları gizlemesi
5. İşveren, işçi, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, çalışan temsilcisi ve diğer personeller uyumlu bir şekilde çalışma yapmaması ve bilgilendirme yapılmaması
6. İş güvenliği uzmanının ve işyeri hekiminin tecrübesiz ve bilgisiz olması
7. Risk değerlendirme çalışması bittikten sonra, ortaya konulan risklerin bertarafı veya ikamesi için işveren veya işveren vekilinin duyarsız olması.
8. İşverenin veya işveren vekilinin iş sağlığı ve güvenliği harcamaları konusunda cimri davranması
Yukarıda sayılan sorunlar ölümle sonuçlanan kazaları beraberinde getirebilmektedir. Oysa ki küçük önlemler ve önemsemeler bile işçilerin hayatını kurtarabilir. Bu sorunları gidermenin en iyi yolu; önemsemeyle, uyumla, sabırla, bilgiyle ve tecrübeyle Riskleri belirlemek ve bu riskleri bertaraf veya ikame yoluna gitmektir.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Demir Çelik Store. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.