ABD’den İngiltere’ye, Malezya’dan Brezilya’ya uzanan geniş bir coğrafyada hükümetler, dampingli veya sübvansiyonlu çelik ithalatına karşı vergi, kota ve uzun soluklu soruşturmalarla ticaret bariyerlerini kalınlaştırıyor; Avrupa ve Çin’de fiyatlar gerilerken ABD’de yeni vergiler artışı destekliyor.
Washington yönetimi yerli üreticilerin şikâyeti üzerine Cezayir, Bulgaristan, Mısır ve Vietnam menşeli inşaat demirini mercek altına aldı. ABD Ticaret Bakanlığı, hem anti-damping hem sübvansiyon başlıklarını kapsayan soruşturmada ilk hesaplamaların Cezayir için yüzde 127, Mısır için yüzde 128, Vietnam içinse yüzde 117 gibi yüksek damping marjlarına işaret ettiğini açıkladı. Bulgular teyit edilirse ABD, söz konusu ülkelerden gelen ürünlere ilave vergiler uygulayacak.
Pekin, Avrupa Birliği, İngiltere, Güney Kore ve Endonezya menşeli paslanmaz çelik ithalatına 2019’da koyduğu anti-damping vergilerinin süresini beş yıl uzattı. Karar, yerli paslanmaz çelik üreticilerini agresif fiyat rekabetine karşı korumayı amaçlıyor ve ithalatçılar için maliyeti önemli ölçüde yükseltiyor.
Brezilya Sanayi ve Dış Ticaret Bakanlığı, Çin, Hindistan ve Endonezya’dan gelen sıcak haddelenmiş sacın ulusal üreticileri zarara uğrattığı gerekçesiyle geniş kapsamlı bir inceleme başlattı. Çin’in uzun süredir tartışılan düşük fiyat politikası, Güney Amerika’daki üreticiler arasında endişe kaynağı olmaya devam ediyor.
Londra, Vietnam menşeli çelik ürünleri için ithalat kotasını yüzde 20’ye, Güney Kore ve Cezayir içinse yüzde 15’e çekmeye hazırlanıyor. Kota aşıldığında devreye girecek ilave yüzde 25’lik gümrük vergisi, İngiliz piyasasında fiyat dengesini yerli üretici lehine çevirmeyi hedefliyor.
Ottawa yönetimi 19 Haziran’da, ABD dışındaki üçüncü ülkelerden gelen çelik ve alüminyum için kota-tarife kombinasyonlu yeni bir rejim yürürlüğe soktu. Kota sınırlarını aşan sevkiyatlar, ek vergilerle cezalandırılacak; böylece Kuzey Amerika pazarında fiyat baskısı hafifletilecek.
Ukrayna’da Türk menşeli haddelenmiş çelik ürünlerinin pazar payı 2024 itibarıyla yüzde 51’i aşarken bazı segmentlerde yüzde 80-90’a ulaştı. Uzmanlar, Türk ürünlerinin ucuz Rus hammaddesiyle üretildiğini belirterek Kiev hükümetini AB tarzı anti-damping mekanizmaları kurmaya ve menşe denetimlerini sıkılaştırmaya çağırıyor.
Kuala Lumpur yönetimi Şubat’ta başlattığı soruşturma sonucunda Çin, Güney Kore ve Vietnam menşeli galvanizli sac ile rulolara yüzde 3,86 ile yüzde 57,9 arasında değişen banka teminatlı geçici anti-damping vergisi uygulamaya başladı. Önlem 7 Temmuz’da yürürlüğe girdi ve nihai kararın 3 Kasım’a kadar açıklanması planlanıyor.
Taipei, haziran sonunda Çin menşeli sıcak haddelenmiş çeliğe dört ay süreli geçici anti-damping vergisi getirdi. Oran en yüksek dilimde yüzde 20,15’e çıkıyor. Aynı karar paketinde Çin birasına da benzer koruma tedbirleri eklendi.
Yeni Delhi, çelikte mevcut yüzde 12’lik korunma vergisini yüzde 24’e yükseltme seçeneğini masada tutuyor. Ayrıca düşük kül içerikli metalurjik kok ithalatına soruşturma açıldı ve temmuz-aralık dönemi için kota uygulaması geldi.
Koruyucu önlemler sertleşirken sıcak haddelenmiş rulo fiyatları haziran ayında farklı yönlere gitti. Batı Avrupa’da teklif fiyatları talep zayıflığının etkisiyle ton başına 575 avro seviyesine gerileyerek aylık bazda yüzde 10’un üzerinde düştü; Güney Avrupa’da ithalat fiyatları 475 avro CIF’a indi. İtalya iç piyasasında üreticiler, hacim kaybını sınırlamak için fiyatı 545 avro eşiğine kadar çekmek zorunda kaldı. Buna karşılık ABD’de haziran sonunda ton başına 986,6 dolara ulaşan fiyatlar, Trump döneminden miras kalan ithalat tarifelerinin artırılması sayesinde bir önceki aya göre yüzde 1,1 yükseldi. Çin’de ise zayıf PMI verileri ve ihracat pazarındaki yoğun rekabet, FOB bazlı fiyatları yüzde 1,6 düşürerek 475,5 dolara geriletti.
Koruma duvarlarının hızla yükselmesi, kapasite fazlası bulunan bölgelerin ihracat rotalarını yeniden şekillendiriyor. Türk üreticileri de dâhil olmak üzere küresel oyuncular, yeni engellerin yarattığı riskleri yönetmek ve alternatif pazarlara erişimi güvence altına almak için maliyet optimizasyonu ve esnek tedarik planlaması gibi stratejileri ön plana çıkarıyor.
Kaynak: EVRİM KÜÇÜK - Ekonomim Gazetesi
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Demir Çelik Store. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.
